Einde

Elk voordeel heb zijn nadeel

Verbrand voor de rest van je dagen!

Ex-voetballer Johan Cruijff heeft het ons geleerd: elk voordeel heb zijn nadeel. Een hoge positie hebben, kan een voordeel zijn, maar alle media-aandacht die daarmee gepaard gaat, maakt dat elke fout, groot of klein, genadeloos bestraft wordt. Moeilijkheden in het privéleven? Te snel gereden? Iemand afgesnauwd? Gordijnen van de slaapkamer niet helemaal dicht? Het haalt gegarandeerd de kranten! Jouw onvoorzichtigheid of stommiteit staat enkele minuten later al op YouTube: naakt voor de ganse wereld! Soms zijn de gevolgen van een foutje buiten verhouding en ben je verbrand voor de rest van je dagen want hoge bomen vangen veel wind.

Bekend zijn bij God, heeft ook zijn nadelen

Bekend zijn bij God, heeft ook zijn nadelen. Maatschappelijk, omdat in onze cultuur het tij gekeerd is en sommige christelijke opvattingen nu gaan behoren tot het rariteitenkabinet. Kom je als christen in de media, dan zit je wellicht in de underdogpositie.

Maar Johan Cruijffs gevleugelde woorden zijn vooral toepasselijk op de spirituele wereld, want wie met God bevriend is, krijgt vooral daar meer aandacht. Paulus legt aan de Efeziërs uit hoe die strijd zich afspeelt, en hoe zij zich best kunnen gedragen. Dat advies is nu nog nuttig want ook wij worden door paparazzi in het oog gehouden en riskeren er excessief van langs te krijgen, wanneer we betrapt worden op een fout(je). En niet alleen wie betrapt wordt draagt de gevolgen, maar ook het gezelschap waartoe hij behoort, deelt in de brokken en de Opdrachtgever wordt in diskrediet gebracht.

Niet enkel de paparazzi hebben het op jou gemunt: criminelen willen je rijkdom afhandig maken. Komen zij op bezoek, dan moet je niet rekenen op enige clementie. Deur niet op slot? Alles wat je lief is, kan geroofd worden, en misschien blijf je achter met grote psychische of lichamelijke schade. Kleine oorzaken, grote gevolgen, want in hun genadeloze wereld is het evenredigheidsbeginsel niet van toepassing.

Word sterk door één met de Here te zijn en Zijn grote kracht in u te laten werken. Bewapen u met alle wapens die God ons geeft. Dan zal de duivel met zijn slinkse streken u geen kwaad kunnen doen. Want wij vechten niet tegen mensen, maar tegen onzichtbare wezens: De duivelse heersers en machten, die deze donkere wereld tiranniseren, een heel leger van boosaardige geesten in de onzichtbare wereld om ons heen. Bewapen u dus met al Gods wapens om u te kunnen verdedigen als de vijand aanvalt. Dan zult u, na grote dingen te hebben gedaan, ongeslagen uit de strijd tevoorschijn komen. Maak u klaar! Doe de gordel van de waarheid om en gesp het borstpantser van de rechtvaardigheid aan. Trek de schoenen aan van de bereidheid om het goede nieuws van de vrede met God bekend te maken. In elk gevecht zult u het geloof nodig hebben, als een schild waarop alle brandende pijlen van de duivel afketsen. U zult niet zonder de helm van de redding kunnen of zonder het zwaard van de Geest, het woord van God. Bid voortdurend en laat u daarbij leiden door de Heilige Geest. Verslap daarin niet, maar houd vol en bid onafgebroken voor de andere christenen. (Efeziërs 6:10 - 18)

Een inbraakgolf zorgt voor zenuwachtigheid

De bijbel heeft het dus over duistere persoonlijkheden die je kan vergelijken met paparazzi en met criminelen. Het zijn ongrijpbare hogere intelligenties die je bespieden. Ze zoeken een veiligheidslek en bestoken je PC met virussen allerhande. En ze gaan ook verder, want wat verwerpelijk of misdadig is op aarde, kan in die duister wereld zijn inspiratie vinden of door die wereld versterkt worden. Dat vormt ten dele de uitleg van buitensporige wreedheid of voor een black-out in de stijl van 'Ik wist niet meer wat ik deed. Het was sterker dan mijzelf.'

En zelfs al raken dieven niet binnen, hun aanwezigheid in de wijk verhoogt de emotionele druk. Een inbraakgolf zorgt voor zenuwachtigheid en spanningen bij jezelf en je huisgenoten en in de lokale gemeenschap. De kleine kantjes van het leven worden dan onredelijk groot en een mug wordt opgeblazen tot een olifant!

Zoiets gebeurt natuurlijk ook wanneer er geen criminelen in de buurt zijn. Wie oververmoeid is, is extra prikkelbaar. En iemand die diep gefrustreerd is of innerlijk beschadigd, kan lijken op een slapende vulkaan, die te allen tijde weer actief kan worden. Kleine incidenten kunnen dan excessieve gevolgen hebben.

De tegenstander zoekt aanknopingspunten in het gewone leven en doet daar een schepje bovenop. Vooral wie deel uitmaakt van een gezelschap met een sterke onderlinge interactie, waar Gods aanwezigheid ervaren wordt, vormt het doelwit van zijn acties. Want die elite-eenheid kan gevaarlijk zijn en moet uitgeschakeld worden!

Wanneer je geen redelijke verklaring vindt voor de vulkaanuitbarsting

Wanneer je geen redelijke verklaring vindt voor de vulkaanuitbarsting, kan het zijn dat er zich op de achtergrond iets afspeelt. Onderken je de bron van dat offensief, dan kan je je passend verdedigen. En dat doe je best niet in de reactionaire stijl van diegenen die via agressieve taal een hoge borst opzetten. Neen, de reactie die Paulus vraagt in zijn brief aan de Efeziërs, is helemaal anders: een levensstijl waar niets op aan te merken valt en een voortdurend gesprek met God! En je kan dat gebed nog bekrachtigen door je lichaamstaal - bijvoorbeeld door te vasten.

Paulus vraagt dat we ons verdedigen wanneer we aangevallen worden. Christenen gedragen zich wel eens anders, en ze gaan dan zelf in de aanval. Maar al dat verbaal geweld maakt hierboven weinig indruk en leidt hier beneden tot grote controverse.
Voor alle duidelijkheid: de bijbel beschrijft wel de gevaren, maar zet niet aan om die duistere wereld te exploreren. Dat contrasteert met wat de boekenwinkels onder het label religie vandaag allemaal aanbieden: kastenvol occulte boeken en DVD's voor wie zich op duistere paden wil begeven. Voor een kritische benadering met het accent op een positief geloof in God, kan je beter de Bijbel lezen. En wanneer die drempel te hoog is, moet je ten minste afstand houden van de paranormale wereld.

Terechte of onterechte kritiek biedt bij uitstek kansen

Vulkaanuitbarstingen of kleinere incidenten allerhande: je moet uiteraard je kalmte behouden en rustig reageren. Want - zoals Paulus hierboven beschreef - je bestrijdt geen mensen! Zo vermijd je dat zaken escaleren en bruggen worden opgeblazen. Want het moet gezegd: dat is wat telkens weer gebeurt in groepen die de wind van Gods Geest in de zeilen hebben: al gauw worden kleine incidenten grote struikelblokken. De verwijten heen en weer kwetsen soms zo diep dat de droom uit elkaar spat. De paparazzi hebben dan hun doel bereikt!

En dat terwijl het juist de bedoeling is dat we door die incidenten onszelf leren kennen en respectvol door elkaar geholpen worden. Terechte, maar ook onterechte kritiek biedt bij uitstek kansen om als groep te groeien. Terechte kritiek corrigeert onze foute inzichten. Onterechte kritiek is een aanval op onze trots en is dus karaktervormend.
God gebruikt het gewone leven om zijn kinderen verder te perfectioneren. Veel andere methodes heeft Hij niet, want die werkwijze houdt rekening met de vrijheid van de mens die sociaal is ingebed. Door een juiste reactie worden individu en groep volwassen. Dan pas kan het handelen en het gebed door Hem verrijkt worden en gebracht worden op het niveau van de vakbekwame medewerker Gods.

Wie rijk is, wordt in het oog gehouden

Wie geen oog heeft voor de gevaren, loopt risico, net als een toerist in een no-go zone. Hoe chiquer auto, kledij en smartphone… hoe hoger het risico. Gelovigen zijn inderdaad soms naïef of overmoedig. Niet omdat zij geloven in het bestaan van boze geesten, wel omdat ze zich onkwetsbaar wanen, want God biedt toch bescherming! Dat doet Hij inderdaad, maar Hij vraagt wel dat we alert zijn en de deuren sluiten voor het kwaad. Zijn we slordig, dan riskeren we een bezoekje van ongenode gasten.
Wie rijk is in de geestelijke zin, wordt in het oog gehouden en moet dus op zijn tellen passen. Hij kan zich niet veel meer permitteren. Jezus ervaarde dit en Hij waarschuwde zijn volgelingen dat zij hetzelfde lot beschoren zijn.

Lees hierover meer in 'Zo verstandig en oplettend als slangen!'

Onze Grote Baas ziet het al gebeuren!

Onze Grote Baas ziet het al gebeuren, want de geschiedenis herhaalt zich! Hij ziet mensen die Zijn raad in de wind slaan en de deur op een kier zetten. Hij ziet de schade die berokkend zal worden door zogenaamde kleine foutjes. A contrario geldt dan de volgende vergelijking:

'Het geloof is als het mosterdzaadje, het kleinste van alle zaden op aarde wanneer het gezaaid wordt. Maar als het opschiet, wordt het het grootste van alle planten en krijgt het grote takken, zodat de vogels van de hemel in zijn schaduw kunnen nestelen.' (Marcus 4:31).

Want met het zaad van ontrouw, ongeloof, eigengereidheid, opstandigheid, slordigheid… gaat het eender. Wordt dat onkruid niet gewied, dan groeien ook die zaadjes verder en verstikken ze op termijn de tuingewassen.

En de vergelijking betreft net zo goed wie God al een aantal jaren kent. Die bezondigt zich wellicht niet aan strafbare feiten, noch aan een frivole levensstijl. Maar omdat aan de buitenkant alles genormaliseerd is en er intussen veel kennis werd opgedaan, komt er misschien een zelfgenoegzaamheid en een misprijzen tegenover buitenstaanders en tegenover geloofsgenoten die het nog niet zover hebben geschopt. Die verwaandheid lijkt op die van de Farizeeërs en staat mijlenver van de openhartige vernieuwde mens. Die is integer en zoekt geen eigen voordeel, maar stelt zich ten dienste van de andere.

Paulus vraagt in de tekst die hierna volgt aan de Korintiërs – en bij uitbreiding aan alle latere volgelingen – veel meer dan een genormaliseerde levensstijl. Hij vraagt een inburgering in het nieuwe Koninkrijk en daartoe moeten we ons volkomen aan Hem geven.

Het gevaar zit hem dus niet zozeer in de zware fouten die door iedereen – wijzelf inbegrepen – herkend worden. Wel in die kleine zaadjes! Grove fouten bezwaren het geweten en de gedeprimeerde mens moet het dan wel weer in orde maken. Maar subtiele foutjes passeren door de grote mazen van het net: ach kom… niemand is volmaakt. Ze schieten wortel zonder dat we er erg in hebben want we zijn tenslotte kind van God! Maar ze bemoeilijken de communicatie met hierboven en ondermijnen geleidelijk het weerstandsvermogen.

Onredelijk streng ten aanzien van zijn eigen personeel?

Vrienden, omdat God ons zulke geweldige beloften heeft gedaan, moeten wij ons afkeren van alles wat ons lichamelijk en geestelijk bevuilt. Wij moeten onszelf reinigen door ontzag voor God te hebben en ons volkomen aan Hem te geven. (2 Korintiërs 7:1)

God wil voorkomen dat het onkruid in bloei komt en wordt uitgezaaid. Daarom grijpt Hij soms 'voortijdig' in. Hij doet dat in principe niet ten aanzien van de mensheid in het algemeen. Dat leren we uit die gelijkenis van de vijand die 's nachts onkruid zaait (Matteüs 13:24 – 28). Want de mens mag zijn leven inrichten zoals hij dat wil - God laat hem die vrijheid! Het onkruid groeit tussen het koren en wordt pas verwijderd bij het oordeel.

Maar de Grote Baas grijpt wel in ten aanzien van zijn eigen personeel. Niet diegenen die het uniform dragen van medewerker Gods, maar zich innerlijk van Hem hebben gedistantieerd – hun onkruid kan verder blijven woekeren. Wél ten aanzien van diegenen die Hem een warm hart toedragen, al zijn ze nog zo beschadigd en onvolmaakt. Zij nodigen Hem uit om hen te vervolmaken en God neemt die vraag zeer ernstig. Daarom grijpt Hij in hun leven in en daarom lijkt Hij soms onredelijk streng ten aanzien van zijn eigen personeel!

Mozes werkte met hoogspanning

Die strengheid zien we in het leven van Mozes. Mozes werd door God gebruikt om het Joodse volk te bevrijden van de slavernij, en die uittocht ging gepaard met wonderen. Hij genoot bekendheid, niet alleen bij zijn achterban en bij de Egyptenaren, maar ook hierboven want "De HEER sprak persoonlijk met Mozes, zoals een mens met een ander mens spreekt (Exodus 33:11)". Al voorafgaand aan de emigratie uit Egypte had God door Mozes merkwaardige wonderen verricht. Maar ook tijdens de reis doorheen de woestijn liet Jahweh zich niet onbetuigd! Jahweh illustreerde dat Hij met recht en reden de Almachtige genoemd wordt en zette zo de onmacht van de Egyptische goden en hun magiërs in de verf. Dat Mozes ook door de tegenstander in het oog gehouden werd, mag ons dus niet verwonderen.

Wie met laagstroom werkt, loop geen gevaar op elektrocutie. 220 volt is al riskanter. Maar Mozes werkte met hoogspanning en moest dus op zijn tellen passen en nauwgezet Gods instructies volgen! In de navermelde passage laat Mozes steken vallen en God neemt hem dat kwalijk. Het volk heeft dorst en God vraagt Mozes om in water te voorzien door de rots toe te spreken. In plaats daarvan slaat hij op de rotsen. Die fout leek onbeduidend, maar God nam dit niet.

Het wonder werd herleid tot een gelukstreffer

In de bijbelcommentaren lees je dat het in die streek wel vaker voorkomt dat water uit de rotsen gutst, wanneer je erop slaat, en zo de rotsblokken in beweging brengt…

Door op de rots te slaan in plaats van haar toe te spreken, werd het wonder herleid tot een gelukstreffer en verloor het zijn pedagogische waarde. En dat terwijl Jahweh die gebeurtenis wou gebruiken om het verkeerde godsbeeld te corrigeren. Dat zoiets nodig was lees je in de navermelde passage uit het boek Numeri.

Mozes en Aäron stonden natuurlijk onder zware druk, en dat is een verzachtende omstandigheid. Maar toch, op dit niveau kan zoiets niet! 

Een ontevreden menigte liep te hoop en schreeuwde tegen Mozes: "Waren wij maar gelijk gedood met onze broeders, die door de HEER werden gedood! U hebt ons met opzet hier in de woestijn gebracht om van ons af te komen, samen met onze kudden. Hoe haalde u het in uw hoofd ons uit Egypte te laten wegtrekken en naar dit onherbergzame oord te brengen? Noemt u dit soms vruchtbaar land (met vijgen, wijn en granaatappels); er is niet eens drinkwater!" Mozes en Aäron draaiden zich om en gingen naar de ingang van de tabernakel, waar zij zich voor de  HEER op de grond lieten vallen; en de heerlijkheid van de  HEER verscheen aan hen. De  HEER zei tegen Mozes: "Haal de staf en roep daarna het volk bijeen. Terwijl de mensen toekijken, moet u tegen die rots daar spreken en dan zal er genoeg water uitkomen! U zult hun water geven uit een rots en er zal genoeg zijn voor alle mensen en hun vee!" … Toen hief Mozes de staf op en sloeg tweemaal op de rots. Het water gutste eruit en de mensen en het vee konden drinken. Maar de  HEER zei tegen Mozes en Aäron: "Omdat u Mij niet hebt geloofd en Mij niet de eer hebt gegeven voor de ogen van het volk Israël, zult u beiden hen niet het land mogen binnenbrengen, dat Ik heb beloofd!" Deze plaats werd Mériba (Water van Ruzie) genoemd, omdat de Israëlieten hier opstandig werden tegen de  HEER en Hij Zich hier als de Heilige bewees. (Numeri 20:6 - 13)

God biedt ook de nodige assistentie

God is veeleisend, maar Hij biedt ook de nodige assistentie. Kerken die zich openstellen voor Gods Geest ervaren een waaier aan voordelen. Eén daarvan is dat God nieuwsberichten geeft. Vaak zijn dat bemoedigende woorden. Maar soms gaat het om alarmsignalen want God overziet alles en Hij waarschuwt wanneer gevaar dreigt, vooral wanneer dat komt uit eigen midden – wanneer iemand het niet te nauw neemt, en zichzelf en anderen zo in moeilijkheden dreigt te brengen.

God doet dat op diverse wijzen. We voelen de druk van het geweten of ervaren intuïtief dat er iets fout dreigt te lopen. Maar God spreekt ook doorheen profeten – mensen die een grotere gevoeligheid hebben voor wat beweegt in de spirituele wereld.

Een profeet zal niet enkel zalven, maar ook de vinger op de wonde leggen. Ook hier lijkt het soms dat God onredelijk streng is ten aanzien van zijn eigen personeel. Maar God moet tijdig ingrijpen: wanneer het onkruidzaad nog niet volgroeid is. En soms moet Hij wél hard roepen, want wanneer het nieuwsbericht niet in ons kraam past, zijn we moeilijke verstaanders, en dan windt Hij er geen doekjes om!

Is God wel de afzender?

Met profeten moet je voorzichtig zijn, want de bedoeling is niet dat ze in jouw plaats over je leven beslissen! Bovendien: … onvolkomen is ons kennen en onvolkomen ons profeteren (1 Korintiërs 13:9). Paulus is op dit punt erg duidelijk: de toehoorders hebben de vrijheid en de plicht om de boodschap te toetsen.

Veracht niet wat namens God gezegd wordt. U moet alles wat gezegd en gedaan wordt, op zijn echtheid beproeven en alles wat goed is, vasthouden. (1 Tessalonicenzen 5:20 - 21)

Is God wel de afzender? Zat er geen storing op de lijn? Zijn de woorden niet te zeer verkleurd door de persoonlijkheid van de boodschapper of door zijn wedervaren? Voor zo'n controle kan je een checklist gebruiken.

Vraag 1 betreft de levensstijl van de profeet want aan de vruchten, herken je de boom. Iemand die zich misdraagt moet je dus mijden, zelfs indien hij getuigt van bovennatuurlijke inzichten.
In vraag 2 gaan we na of vorige boodschappen werden bewaarheid.
In vraag 3 vragen we ons af  of de gemeenschap – ook al zijn de woorden soms hard – Gods vrede ervaart. Is die vrede weg, dan kan dit zijn omdat die gevoelige Duif zich heeft teruggetrokken en dus de boodschap niet kan goedkeuren.
Vraag 4 betreft de samenloop met andere gebeurtenissen, want als God iets duidelijk wil maken gebruikt Hij daar in regel meerdere kanalen voor. De harde woorden komen dan niet zomaar uit de lucht vallen. Ze sluiten aan bij een innerlijke overtuiging, bij bijbelpassages die recent gelezen werden en toevallig in dezelfde richting wijzen, bij lectuur en gesprekken waarin het thema werd aangeraakt… Ze worden ook bevestigd door de levensomstandigheden: deuren gaan dicht en andere worden geopend.

Kan je de checklist viermaal aanvinken, dan is de kans erg groot dat God inderdaad gesproken heeft.
Maar, ook dit is belangrijk: sommige aankondigingen komen ruim op voorhand en zijn dus meer bedoeld als toekomstperspectief. Die verhuis moet je misschien nog enkele jaren uitstellen! Wanneer Gods bericht tot actie aanzet, dan moet je aangaande het invullen van de kalender, dus opnieuw een checklist invullen.

Als wij niet willen luisteren naar wat Jezus Christus zegt…

Elk voordeel heb zijn nadeel. Wanneer je volgende brief aan de Hebreeën leest, weet je waar Johan Cruijff de mosterd heeft gehaald. Want 2000 jaar geleden wist de schrijver van deze brief het ook al. Het loont de moeite om die passage te lezen, want zó goed kunnen we het zelf niet zeggen!

Onze natuurlijke vaders hebben ons een aantal jaren naar hun beste weten opgevoed. Maar God weet pas echt wat goed voor ons is; Hij voedt ons op om ons te laten delen in Zijn volmaaktheid. Niemand vindt het prettig terechtgewezen te worden; op het moment zelf worden wij er alleen maar verdrietig van. Maar later zien wij dat het toch goed is geweest; de terechtwijzing heeft ons geholpen mensen te worden, die goed doen en vrede brengen. Steek dus de handen uit de mouwen en ga stevig op uw benen staan. Zet bij het lopen uw voeten recht neer; anders verstuikt u uw kreupele voeten en die moeten nu juist genezen. Probeer de vrede met uw medemensen te bewaren en leef als afgezonderd voor de Here; anders zult u Hem nooit zien. Let erop dat niemand van u de genade van God aan zich voorbij laat gaan. Er mag geen verbittering onder u komen, want als dat gebeurt, zullen velen erdoor aangestoken worden en zijn de gevolgen niet te overzien. Let er ook op dat niemand van u betrokken raakt in seksuele zonden of onverschillig is als Esau, die als oudste zoon zijn rechten ruilde voor een bord eten. Want u weet het! Toen hij die rechten terug wilde hebben, was het te laat; het hielp niets dat hij huilde van spijt. Houd daar dus rekening mee. U bent niet oog in oog komen te staan met iets ontzettends (met laaiend vuur, diepe duisternis en gierende wind) zoals de Israëlieten in de tijd van Mozes, toen God op de berg Sinaï Zijn wet gaf. … Nee, u staat voor de berg Sion en voor de stad van de levende God; het hemelse Jeruzalem, waar tienduizenden engelen wonen. U bent gekomen naar een feestelijke samenkomst van Gods oudste kinderen, die in het bevolkingsregister van de hemel staan. U staat voor God, die de rechter van alle mensen is en voor de geesten van de mensen die volmaakt geworden zijn. U bent naar Jezus gekomen, Die ervoor gezorgd heeft dat er een nieuw verbond tussen God en de mensen kwam. Hij heeft daarvoor Zijn bloed gegeven; en Zijn bloed roept om vergeving in plaats van om wraak, zoals dat van Abel. Pas op dat u God, Die tot u spreekt, niet de rug toekeert! Want toen de oude Israëlieten weigerden te luisteren naar de waarschuwingen van Mozes, die namens God sprak, liep het niet goed met hen af. Maar als wij niet willen luisteren naar wat Jezus Christus zegt, zal het met ons nog veel slechter aflopen. (Hebreeën 12:10 - 25)

C.S. Van Audenard
november 2012

Begin