Wil je hoofdstuk 5 van het boeklezen? "
De innerlijke mens - 5 p."
Einde
James Ensor (1860 - 1949) is Belgisch schilder en een belangrijk vertegenwoordiger van het symbolisme. Zijn soms bizarre fantasie doet wat aan Jeroen Bosch denken. Zijn visie op de "gevestigde machten" getuigt van een groot cynisme. Hierna het schilderij dat met veel sarcasme de naam "De goede rechters" meekreeg. "Goed" kan dan enkel betrekking hebben op de manier waarop ze voor zichzelf en voor elkaar zorgen, want de weegschaal rechts bovenaan is vervalst en slaat altijd door in dezelfde richting. De gekruisigde Jezus mag dan wel prijken aan de muur van de rechtszaal… voor Ensor hebben de rechtsgeleerden - rechters, procureur en advocaten - Hem de rug toegekeerd, letterlijk maar vooral figuurlijk.
Genesis verhaalt hoe de mens gelijk aan God wou worden, door te eten van "de boom van kennis van goed en kwaad". God werd aan de deur gezet. Wat achterbleef in de innerlijke mens, zijn wat herinneringen. Twee schaduwbeelden trekken onze aandacht: een rechter en een politieman.
De innerlijke rechter lijkt op "Vrouwe Justitia" met haar weegschaal met gewichtjes. De weegschaal biedt de mogelijkheid om te toetsen of te vergelijken met de maatstaf. De gewichtjes zijn het beeld van de innerlijke wet - een intuïtieve kennis van wat goed en kwaad is. dankzij die innerlijke rechter zal de mens anders gaan leven dan het dier. De mens neemt zijn verantwoordelijkheid op, probeert een levensbeschouwing waar te maken en overstijgt zo het niveau van het instinct. Maar de innerlijke rechter heeft als nadeel dat hij maar al te vlug schaduw aanziet voor realiteit. Hij heeft de wijsheid in pacht en denkt goed en kwaad met zekerheid te kunnen onderscheiden. Hij promoveert zichzelf tot rechter, wetgever en god over eigen en andermans leven, en vertoont zo de negatieve trekjes van een dictator of een goeroe.
De innerlijke rechter wordt bijgestaan door de arm der wet, het schaamtegevoel of een politieman die het handelen controleert en erop toeziet dat de rechterlijke uitspraken ook worden nageleefd. Het schaamtegevoel werkt vooreerst preventief. De innerlijke politieman beschermt de privacy tegen aantasting door derden en biedt ook bescherming tegen de schade die de mens kan aanrichten bij zichzelf. De agent weerhoudt er ons van grof te zijn in doen en laten.
Die aarzeling heeft natuurlijk ook een schaduwzijde. Ook goede initiatieven worden afgeremd. En bij sommige personen is die politiemacht zeer nadrukkelijk aanwezig, blijft de handrem geblokkeerd en komt de persoonlijkheid nooit echt tot ontplooiing.
Begin
Wil je hoofdstuk 5 van het boeklezen? "
De innerlijke mens - 5 p."
www.deversmaldevraag.be
